Electricity billing in Estonia
ย้ายเข้าบ้านใหม่มาได้เดือนนิดๆ บิลต่างๆ ก็เริ่มออก พวกค่าเน็ตค่าไฟฟ้าที่นี่ใช้ตัดรอบตามเดือนเลย สะดวกดีไม่ต้องมาจำว่าอะไรตัดรอบวันไหน ก่อนหน้านี้เคยเล่าเรื่องการขอติดอินเตอร์เน็ตบ้านที่นี่ลง Facebook ไปแล้ว รอบนี้อยากเล่าเรื่องการคิดค่าไฟฟ้าที่มีวิธีคิดต่างจากฝั่งไทยพอควรกันบ้าง
เริ่มจากยอดในใบแจ้งก่อน หน้าแรกก็จะบอกยอดแจกแจงง่ายๆ มาก่อนเป็น 3 ยอดหลัก คือค่าพลังงานไฟฟ้า, ค่าเครือข่าย, ค่าธรรมเนียมพลังงานสะอาด แล้วก็รวมสามยอดนี้เป็นเท่าไหร่ ภาษี 22% อีกเท่าไหร่ รวมเบ็ดเสร็จเป็นเท่าไหร่ แล้วหน้าที่สองถึงจะชี้แจงตัวค่าพลังงานไฟฟ้ากับค่าเครือข่ายอีกที
เนื่องจากที่พักที่เราเช่าเจ้าของเค้าทำสัญญาไฟฟ้าไว้แล้วเราไม่ต้องติดเองแบบอินเตอร์เน็ต เราก็แค่ขอให้เจ้าของเค้าเข้าหน้าบริการตัวเองไปมอบสิทธิ์ในการดูข้อมูลให้เรา เราก็เข้าไปดูข้อมูลต่างๆ ได้เลยไม่ต้องรอบิลออกแล้วให้เค้าส่งต่อให้เราทุกเดือน อันนี้สำคัญมากที่ควรจะดูได้เดี๋ยวจะเล่าให้ฟังตอนท้าย
แล้ว 3 ยอดหลักนี่มันเป็นมายังไงนะ ไล่จากหลังไปหน้าตามความยาวของเนื้อหาดีกว่า
ยอดแรก ค่าธรรมเนียมพลังงานสะอาด อันนี้สั้นมาก ตอบว่าไม่รู้ 🥲 ยังไม่ได้สนใจหาที่มาเท่าไหร่เพราะยอดมันต่ำมากๆ ด้วย
ยอดที่สอง ค่าเครือข่าย อันนี้น่าจะเป็นของแปลกอยู่แต่ใกล้เคียงกับระบบโครงข่ายอินเตอร์เน็ตที่นี่
ย้อนความไปหน่อยเผื่อใครยังไม่ได้อ่านเรื่องการขอติดเน็ตบ้าน ที่นี่คือเราหาแพ็คเกจของเจ้าที่เราต้องการแล้วกดในหน้าบริการตนเองผ่านแอปหรือเว็บได้เลย พอทำสัญญาเสร็จไม่เกิน 15 นาทีช่องแลนในบ้านก็จะมีเน็ตออกมาให้ใช้ได้แล้ว เค้าใช้โครงข่ายร่วมกันทุกเจ้าไม่ต้องลากสายใหม่ไม่ต้องไปสับสวิตช์ที่ไหนเลย
วิธีคิดของที่นี่คือเค้าแยกค่าพลังงานไฟฟ้ากับค่าขนส่งพลังงานไฟฟ้าออกจากกัน เป็นคนละบริษัทกัน ค่าพลังงานไฟฟ้านี่ก็จะมีผู้ให้บริการหลายเจ้าให้เลือกได้ เราเลือกทำสัญญากับเจ้าไหนก็ได้แล้วเค้าจะคิดเงินตามจำนวนพลังงานไฟฟ้าที่เราใช้ไป บริษัทมีความรับผิดชอบในการหาพลังงานไฟฟ้ามาส่งให้เรา ส่วนค่าขนส่งพลังงานไฟฟ้าก็คือค่าเครือข่าย อันนี้เราจะเลือกเจ้าไม่ได้เพราะเค้าแยกว่าพื้นที่ไหนจะเป็นเครือข่ายของเจ้าไหน จะมีคิดค่าธรรมเนียมรายเดือนบวกกับค่าพลังงานไฟฟ้าที่ขนส่งมาถึงเราอีกที บริษัทมีหน้าที่ดูแลโครงข่ายให้พร้อมส่งพลังงานให้เพียงพอกับความต้องการ แยกหน้าที่กันชัดเจน
ส่วนวิธีคิดเงินค่าเครือข่าย อันนี้มีแพ็คเกจให้เลือกอยู่เหมือนกัน ลองไปส่องได้ที่นี่ ของที่เราใช้อยู่ก็จะเป็นเสียค่าธรรมเนียมรายเดือนคงที่ แล้วเสียค่าขนส่งพลังงานไฟฟ้าเรตคงที่เหมือนกัน
ยอดสุดท้าย ค่าพลังงานไฟฟ้า อันนี้ในไทยถ้าเป็นตามบ้านคนทั่วไปที่ไม่ได้มีรถไฟฟ้าน่าจะเหมือนกันเกือบหมดคือคิดเรตเท่ากันทั้งเดือน นานๆ ทีปรับเรตที ปรับถี่หน่อยก็จะเป็นค่า FT หรือเต็มที่ก็อาจจะมีแยกเรตกลางวันกลางคืน
วิธีคิดเงินค่าพลังงานไฟฟ้าของที่นี่หลากหลายกว่ามากตามแพ็คเกจที่เลือก ลองไปส่องได้ที่นี่ จะมีให้เลือกทั้งแบบใช้พลังงานไฟฟ้าจากไหนก็ได้หรือจะใช้พลังงานไฟฟ้าสะอาดเท่านั้น แล้วก็เลือกการปรับเรตได้ทั้งเรตคงที่, เรต Exchange, หรือ seasonal secure ที่จะเป็นเรตคงที่ในช่วงฤดูหนาวและเรต Exchange ในช่วงเวลาอื่น
ที่เราใช้อยู่จะเป็นเรต Exchange คือมีการปรับเรตทุกชั่วโมง เราเลยจำเป็นต้องมีสิทธิ์ในการเข้าดูระบบได้เพื่อจะได้เห็นข้อมูลการใช้งานอยู่ตลอดว่าเราใช้ไฟฟ้าถูกช่วงมั้ย ช่วงวันไหนเวลาไหนที่ไฟฟ้าเท่าไหร่แล้วเราใช้ในชั่วโมงนั้นไปเท่าไหร่ โดยเรต Exchange นี้จะมีการประกาศล่วงหน้า 1 วัน
ที่มาของเรต Exchange นี่คือในแถบนี้เค้าจะมีโครงข่ายซื้อ/ขายไฟฟ้าข้ามประเทศกัน ถ้าจำไม่ผิดจะเป็น Nordpool ทำให้ค่าไฟฟ้าของประเทศในโครงข่ายนี้ราคาจะไม่หนีกันเท่าไหร่ (ถ้าท่อส่งเหลือๆ)โดยเรตที่เราได้ใช้จะเป็นเรต Exchange บวกกับค่าธรรมเนียมอีกส่วนนึง ถ้าช่วงไหนผลิตไฟฟ้ากันได้เยอะมาก ลมแรง แดดดี คนใช้ไฟฟ้าน้อย อย่างวันเสาร์และอาทิตย์เนี่ยอาจจะเจอได้ว่า Exchange rate ติดลบต่อเนื่องทั้งวันก็มี (แต่ด้วยความมันมีค่าธรรมเนียมนิดนึง กับค่าเครือข่าย ก็ไม่ได้ถึงกับว่าเราใช้แล้วยอดต้องจ่ายลดลง แต่คนมีรถไฟฟ้าเนี่ยยิ้มแป้นแน่นอน ส่วนเรานี่คือตั้งเวลาเครื่องซักผ้าทำงานรัวๆ ใช้ไฟฟ้าได้แบบแทบจะฟรี)
ถึงจะมีโครงข่ายซื้อ/ขายไฟฟ้าข้ามประเทศแต่กลุ่มประเทศบอลติกอย่างเอสโตเนีย, ลัตเวีย, และลิทูเนียนี่ตอนนี้ค่าไฟฟ้าเฉลี่ยแพงกว่าฝั่งนอร์ดิกมากๆ อยู่ ปัจจัยหลักมาจากสายเคเบิลส่งไฟฟ้าที่เชื่อมกับฟินแลนด์ที่มีอยู่เพียง 2 เส้น คือ Estlink1 ที่ส่งได้ 350 MW (เมกะวัตต์ ล้านวัตต์) และ Estlink2 ที่ส่งได้ถึง 650 MW เนี่ย เจ้าเส้นใหญ่ Estlink2 เกิดเสียหายหนักหลายจุดตั้งแต่เมื่อต้นปีที่ผ่านมา
แต่ใช่ ถ้าท่อส่งกำลังมันเหลือมากพอ ราคาจะเท่ากันทั้งย่านไปเลยแบบนี้ รวมใจราคาเดียว
แต่ถามว่าแพงขนาดไหน เอาจริงๆ ก็ไม่ได้แพงหูฉีกขนาดนั้นนะแม้จะมีเรื่องเชื้อเพลิงแพงจากสงครามรัสเซีย-ยูเครนและสายส่งจากฟินแลนด์ขาด พลังงานไฟฟ้าเฉลี่ยแล้วก็ตกหน่วยละ 4–5 บาท (ยิ่งถ้าเลือกใช้ถูกช่วงเราก็จะเฉลี่ยได้ถูกกว่า) บวกค่าเครือข่ายอีกหน่วยละประมาณ 15~20 สตางค์ก็ไม่ได้ออกมาแย่เท่าไหร่นัก
อย่างตามรูปข้างล่างนี่ก็จะเห็นการเลือกใช้ไฟฟ้าในวันอังคารที่ผ่านมาอยู่บ้าง ตั้งนาฬิกาไว้ก่อนเลย เที่ยงปุ๊บเดินไปกดหม้อหุงข้าว ส่วนมื้อดึกเราก็รอกันจนถึงช่วงที่ค่าพลังงานไฟฟ้าอยู่ในช่วงยอมรับได้แล้วค่อยหาทำกินกัน หรือย้ายเอาผ้าไปกองซักวันเสาร์อาทิตย์ที่มีช่วงค่าไฟฟ้าเสมือนฟรีอยู่ 😎 ระหว่างสัปดาห์ก็ซักเท่าที่จำเป็นด้วยโหมดซักเร็วอะไรแบบนั้น
